• Yahoo
  • Google
  • Live
  • Live
Kaka
by On February 27, 2018  in Tiếng Chăm /
0 Rating 175 views 0 Likes 0 Comments

Inra Sara (from facebook)

Adei baic xap Cam – em h?c ti?ng Cham. PH? L?C 3. NGÔN NG? ?A ÂM TI?T

Ôn l?i, nh? l?i v?n t? c?, hay v?n ch? chính th? h? ta t?ng s? d?ng mà tháng ngày qua do ta ít dùng ??n, thành quên. Quên ri?t r?i quên luôn. T? ?ó ti?ng m? ?? c?a ta ngày càng nghèo nàn.
“Em h?c ti?ng Cham” có ??c m? nh? bé là giúp g?i nh? - cho các b?n và cho chính ng??i vi?t – v?n li?ng c?, v?i hi v?ng v?ch ???ng cày lên ?ám ru?ng ?ã b? giá lâu ngày; hay nói khác ?i: kh?i ??ng m?t công vi?c t??ng ??n gi?n nh?ng vô cùng c?c nh?c, ?ó là: “Làm th? nào ?? nói ti?ng Cham?”.
?? tránh n?i phi?n toái n?y ra t? v?n ?? thu?t ng? ngôn ng? h?c, v?a bát ngát v?a nhiêu khê, tôi c? g?ng trình bày ?? tài này b?ng các t? gi?n ??n nh?t có th?, phù h?p v?i nhi?u l?a tu?i, trình ??. Chúng ta b?t ??u nhé…

Ti?ng Cham là m?t ngôn ng? ?a âm ti?t (langues polysyllabique), trong ?ó t? hai âm ti?t (mots dissyllabiques) chi?m m?t s? l??ng l?n nh?t, sau ?ó là t? ??n ti?t; riêng t? ba và b?n âm ti?t ch? có m?t l??ng r?t nh? và ph?n nhi?u chúng là nh?ng t? vay m??n
T? ??n (mot simple) trong tiêng Cham có 4 lo?i:
– T? m?t âm ti?t (g?m t? ??n ti?t và t? song ti?t nh?ng ?ã r?ng b?t âm ??u)
Ba: mang; Mong: nhìn
(A)m?k: m?; (A)t?ng: ?ánh
– T? hai âm ti?t:
Pakak: ch?n; M?nux: ng??i 
Tapuk: sách; M?tai: ch?t

– T? ba âm ti?t:
Ariya: th?; Xaranai: (kèn) xaranai
Jaliko: ong; Baran?ng: (tr?ng) baran?ng

– T? b?n âm ti?t. Th??ng thì b? ph?n t? này có ngu?n g?c Sanskrit.
M?hêxarai: (gi?) hoàng ??o, t?t ??p
Thampuran?: hoàn thi?n hoàn m?

Chú ý: Trong cu?c s?ng ngày th??ng, ng??i Cham nói nu?t âm r?t nhi?u. ?ây là ?i?u th??ng x?y ra trong ngôn ng? ?a âm ti?t. D?u v?y, nghe, m?i ng??i v?n hi?u. Ví d?: tam?kai (d?a), th??ng ch? ??c là “t?mkai”, th?m chí chí c?n “m’kai”; hay m?nei (t?m) ??c là “m’nei)… Do v?y, n?u trong v?n nói mà ta quy?t phát âm rõ t?ng âm ti?t m?t [nh? ?a s? phát thanh viên ? ?ài] thì nghe r?t ngây ngô (nh? tr? con m?i h?c), và nh?t là: không ai hi?u c?.

[Patau tablah ?á Ch? t?i Bal Cong - Ninh Thu?n, photo Inrajaya]

0
Total votes: 0
Kaka
Thích học hỏi, muốn làm một chút gì đó cho cộng đồng, văn hóa xh của mình...
Be the first person to like this.

It will be interesting:

By: On July 28, 2017
0 Rating 452 views 1 like 0 Comments
Read more
By: On April 18, 2018
0 Rating 561 views 0 likes 0 Comments
Read more