Bức xạ từ nhà máy hạt nhân có gây bệnh ung thư trẻ em?

Cả thế giới kinh hoàng vì các thảm họa hạt nhân Chernobylvà Fukushimamà nhân dân Nga, Nhật Bản và cả cộng đồng thế giới còn phải gánh chịu hậu quả chưa biết tới bao giờ. Thế nhưng, khi hoạt động bình thường, nhà máy điện nguyên tử cũng có những tác động dù không gây náo động, không thể thấy bằng mắt thường nhưng không kém phần khủng khiếp. Từ những năm 90 của thế kỷ trước, nhiều công trình nghiên cứu cho thấy trẻ em sống gần nhà máy điện hạt nhân ở Canada ^[3], CHLB Đức ^[4], Anh ^[5], Pháp ^[6] và Hoa Kỳ ^[7] có tỉ lệ mắc bệnh ung thư cao hơn bình thường một cách đáng kể. Một số công trình ấy so sánh số trẻ em mắc bệnh ung thư sống trong phạm vi 15; 20; 25 hay 50 kilômét quanh các nhà máy điện hạt nhân với số trung bình các trẻ mắc bệnh trong cả nước. Một số khác nghiên cứu chính xác hơn, so sánh số trẻ mắc bệnh ung thư sống trong những vùng có nhà máy nguyên tử với số trẻ cùng lứa tuổi mắc bệnh ở những vùng tương tự nhưng không có nhà máy nguyên tử. Kết quả: Ở những vùng có nhà máy nguyên tử, số trẻ em mắc bệnh ung thư đều cao hơn nhiều so với số trẻ mắc bệnh ở những vùng khác. Khuyết điểm của phương pháp đối chiếu thứ hai là: tuy hai loại vùng được lựa chọn theo một số đặc tính giống nhau, nhưng có thể bỏ qua một hay nhiều đặc tính khác có ảnh hưởng đến quá trình gây bệnh ung thư, khiến kết quả nghiên cứu bị sai lệch. Vì vậy, trong công trình mới đây của Cơ quan Đăng ký ung thư trẻ em Đức ^[8], nhóm khoa học gia thực hiện đã đo khoảng cách từ nhà ở của mỗi trẻ dưới 5 tuổi mắc bệnh ung thư máu tới nhà máy nguyên tử gần đó (16 nhà máy). Họ lại so sánh mỗi đứa trẻ mắc bệnh với ba trẻ không mắc bệnh được chọn ngẫu nhiên nhưng có cùng tuổi, giới tính và cùng ở trong vùng của trẻ mắc bệnh. Tổng cộng có 1.952 trường hợp mắc bệnh đăng ký trong khoảng thời gian từ 1980 – 2003 và 4.735 trường hợp khỏe mạnh được khảo sát. Nghiên cứu bệnh – đối chứng (case-control study) này được nhiều tổ chức độc lập đánh giá là rất chính xác ^[1,9,10]. Nó cho thấy trong phạm vi 5 kilômét, trẻ em dưới 5 tuổi càng ở gần nhà máy hạt nhân chừng nào, rủi ro mắc bệnh ung thư máu càng tăng nhiều chừng nấy. Ngoài ra, số trẻ mắc bệnh trong phạm vi 5 kilômét cũng cao hơn hơn số trung bình trong toàn liên bang 40 %.

Năm 2009, theo yêu cầu của nhóm Nghị viên Liên minh 90 & đảng Xanh, GS BS Eberhard Greiser đã thực hiện một phân tích tổng hợp (meta-analysis) bao gồm những nghiên cứu quan trọng nhất ở 80 nhà máy nguyên tử thuộc năm quốc gia nêu trên ^[9]. GS Greiser xác nhận kết quả của Cơ quan Đăng ký ung thư trẻ em Đức và tính độ tăng rủi ro mắc bệnh ung thư máu ở trẻ em từ 0 – 14 tuổi là 13% và ở trẻ em từ 0 – 4 tuổi là 19%. Những con số này rất đáng kể, bởi vì rủi ro mắc bệnh ung thư phổi tăng thêm từ 13 – 19% ở người lao động không hút thuốc nhưng thụ động hít khói thuốc của đồng nghiệp ^[11] đã dẫn đến luật cấm hút thuốc ở nơi công cộng tại nhiều nước, trong đó có Việt Nam (nhưng dường như không mấy ai biết).

Tuy ung thư là bệnh do nhiều tác nhân gây ra, nhưng tới nay khoa học không tìm thấy một nhân tố nào khác (bức xạ tự nhiên, chất độc hóa học, cha hay mẹ làm việc ở nhà máy hạt nhân v.v.) lại có tác động trên diện rộng và phụ thuộc vào khoảng cách chỗ ở – nhà máy điện hạt nhân như vậy. Từ đó, ta có thể rút ra kết luận: mặc dù có nồng độ rất thấp, các chất phóng xạ phát ra từ nhà máy nguyên tử hoạt động bình thường chắc hẳn là nguyên nhân chủ yếu của rất nhiều trường hợp ung thư máu trẻ em.

Tài liệu tham khảo:

- Bài báo:

[a] Nguyễn Trần – Nguyễn Vượng (theo Science 331). Fukushima và những hệ lụy. Bài 1: Thế giới điện hạt nhân hậu Fukushima? SGTT Media 23/04/2011.

An Bình (theo BBC). Trung Quốc, Venezuela đồng loạt ngừng các kế hoạch hạt nhân. Dân trí 17/03/2011.

Duy Phúc. Nhật Bản xem xét lại chính sách năng lượng. Tuổi Trẻ Online 12/05/2011.

Huỳnh Thiềm: Thanh Niên Online 30/05/2011.