Chuyện cũ
Còn nhớ những năm 2004 2005, khi mới bước chân tham gia vào các phong trào, hoạt động xã hội ở Sài Gòn, có một vấn đề là lễ hội Katé (Katê) vẫn thường được gọi là Tết của người Cham. Nó sẽ không là vấn đề nếu như báo chí dần viết về nó như là Tết, và dần trên các đài bắt đầu hiểu lễ hội này như là năm mới, thậm chí có vị lãnh đạo đọc diễn văn ngắn chúc mừng năm mới cho đồng bào Cham.

Mình cùng một số bạn vào thời điểm đó đã lên tiếng, trên Gilaipraung cũng như các diễn đàn, để mọi người cùng hiểu và giải quyết hiểu nhầm này sớm hơn, không thì sau này ngộ nhận lan rộng, cái sai sơ đẳng này lên báo đài nhiều thì thật chẳng phải.

Chuyện mới
Qua bài viết mới của Jayadana: Pano của Ngày hội Văn hóa Chăm Ninh Thuận 2012 viết sai chính tả ? mình có nhận ra rằng, cái mà nhóm bạn ngày xưa e ngại nay đã thành sự thật, và càng ngày càng nghiêm trọng hơn khi báo Tổ Quốc đã viết ”Đặc biệt, Lễ khai mạc sẽ diễn ra vào tối ngày 14/10 đúng vào đêm giao thừa Lễ Katê của đồng bào Chăm Ninh Thuận.” (http://www.toquoc.gov.vn/Sites/vi-vn/details/12/nghe-thuat-bieu-dien/110737/ngay-hoi-vhttdl-dong-bao-cham-2012-sap-dien-ra-tai-ninh-thuan.aspx)

Và một số báo khác:

1. Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật: “cầu cho gia đình một năm mới an khang thịnh vượng”: http://www.vhnthcm.edu.vn/articles/tap-san-khoa-hoc/15-le-hoi-kate-cua-nguoi-cham-ba-la-mon.html
2.  VOV: “Lễ hội Katê là lễ hội lớn nhất của người Chăm chào đón năm mới diễn ra vào tháng 10 hàng năm” http://vov.vn/Van-hoa/Le-hoi-Kate-Ramuwan-dan-toc-Cham-tai-TP-HCM/97392.vov
3. Bộ văn hóa thể thao du lịch: “Đây mới là ngày lễ có ý nghĩa xua đuổi cái xấu của năm cũ, đón mừng cái may mắn của năm mới.” http://lehoi.cinet.vn/Pages/ArticleDetail.aspx?siteid=1&sitepageid=310&articleid=1372
4. Tuổi trẻ: “Đây cũng là dịp bà con người Chăm thăm hỏi, chúc nhau một năm mới theo Chăm lịch.”http://dulich.tuoitre.vn/Index.aspx?ArticleID=457727&ChannelID=480
5. BBC: chẳng hiểu tại sao lại ghi “như đón chào năm mới đầu tháng 7 lịch Chăm (khoảng tháng 10 Dương lịch) để tưởng nhớ các vị thần phù hộ cho xóm làng”, “Hôm thứ Ba (19/10 dương lịch) là mồng 1 Tết người Chăm ăn Tết tại nhà trong 3 ngày.” http://www.bbc.co.uk/vietnamese/lg/pictures/2009/10/091021_ugc_chamkate.shtml

chỉ là một số ví dụ. Mình đã thử hỏi bạn bè, và phần lớn đều hiểu nó là năm mới của người Cham. Thiết nghĩ, đã đến lúc chúng ta tìm cách chuyển dùng từ “lễ hội” thay cho “Tết”, vì dù từ Tết không sai, nhưng sự hiểu nhầm không đáng có ấy đang trở thành phản cảm cho một lễ hội linh thánh của dân tộc.

nguon: Gilaipraung.com