Thăm dò 2 hệ thống Akhar Thrah đang song hành tồn tại và có những cuộc tranh luận không ngừng sau hơn 30 năm nay.

Van Ikan 
Thể theo ý của bạn Ndalin Dhar, Ikan xin phép tạo chủ đề này để thăm dò sự ủng hộ của các bạn Cham trong Group về 2 hệ thống Akhar Thrah đang song hành tồn tại và có những cuộc tranh luận không ngừng sau hơn 30 năm nay. 

Like · · Follow Post · January 9 at 7:08am 
Jathraoh Champa, Trung Tuyen, Inrachahya Cham and 11 others like this. 

Van Ikan Ndalin Dhar 
January 9 at 7:08am · Like 

Thể Quảng Liệu những đọc giả không biết chữ Chăm hoặc những đọc giả không chưa biết chữ Chăm nghĩa là những người chưa phân biệt được sự khác nhau và giống nhau giữa CC "truyền thống" và BBS mà click vào để vote thì có chính xác k? có đánh giá được sự chính xác k? 
January 9 at 10:03am · Like 

Van Ikan Hầu hết những ai biết chữ Cham đều phân biệt được Thể Quảng à. Câu hỏi chỉ dành cho những ai quan tâm 
Vote Chính xác hay không chính xác thì ở đây ko dám bàn tới, chỉ là 1 bài tham khảo các ý kiến của các bạn thành viên trong Group mà thôi 
January 9 at 10:09am · Edited · Like 

Thể Quảng Hầu hết những ai biết chữ Cham đều phân biệt được 
January 9 at 10:10am · Like 

Van Ikan Anh biết đi rồi sẽ tự mình nhận ra thôi 
January 9 at 10:11am · Like · 2 

Thể Quảng Làm việc trên cơ sơ khoa học và luận chứng chứ không phát biểu cảm tính. 
January 9 at 10:26am · Like 

Van Ikan Cảm ơn anh đã nhắc nhở. 
Những ai biết chữ Cham khi thấy chữ Cham sẽ đọc chữ Cham đúng không? Trên các bảng hiệu, các tên trường, các slogan (ví dụ như các slogan bằng chữ Cham của chi Hội Cham treo vào dịp tổ chức sinh hoạt văn nghệ; Các slogan trên cổng vào tháp Chàm mỗi dịp Katé), đọc thấy trên các sách, hoặc tạp chí (có tạp chí "Dân tộc và Miền núi" [?] phiên bản chữ Cham), các bản chép tay... Sẽ có những thắc mắc và những câu hỏi xuất hiện trong đầu họ. Họ sẽ tự mình hiểu hoặc tìm tài liệu để thấy được sự khác biệt. 
Anh Thể Quảng có thể có những ý kiến ngược lại. (Ở trên là em nói với anh không phải trên danh nghĩa "LÀM VIỆC", chắc anh hiểu) 
January 9 at 10:38am · Edited · Like · 2 

Tào Lao Cách đây khoảng 6 năm, tôi có bỏ khoảng 5 tháng để đọc và tìm hiểu Kinh Dịch(bản dịch của Ngô Tất Tố). Thật khốn nạn và khó khăn cho tôi vì thời đó tôi ko có cuốn Từ Điển Tiếng Việt để mà tra cứu. Trong cuốn sách ấy sử dụng rất rất nhiều từ Hán-Việt, lại còn nhiều từ mà sau này tôi ko được nghe, đọc. 
Qua đó tôi mới trộm nghĩ, giả dụ như chúng ta ngày nay cũng đang muốn sử dụng tiếng Nôm truyền thống thông qua chữ viết Việt-Bồ-La của ông De Rhodes ngày xưa thì liệu ngày nay mấy ai biết đọc? 
Rất nhiều người có thể ko quan tâm hoặc ko để ý, ngôn ngữ là sinh ngữ. Nó cần phải sinh sôi, nảy nở hoặc sẽ bỏ đi vài từ ko thích hợp để phù hợp với thời điểm hiện tại. Ngày xưa ở miền Nam họ dùng từ "Ngươn nhơn" vì phải phạm húy, kỵ húy...nhưng ngày nay từ ấy còn mấy ai sử dụng, và liệu khi sử dụng từ ấy còn mấy người biết nghĩa của nó là "nguyên nhân"? 
Tôi tự hỏi, vì cớ làm sao các bạn lại muốn gìn giữ chữ viết "truyền thống"? Phải chăng các bạn đang muốn làm chết cái sinh ngữ của mình? Nếu thực sự là như vậy, tôi nghĩ các bạn nên đưa chữ viết ấy vào Bảo Tàng Viện, vì nơi đó sẽ cất giữ tốt hơn là các bạn để nó ngoài đời sống. Vì một khi đã ở ngoài xã hội, nó sẽ được biến chuyển, thay đổi để thích nghi với môi trường sống. 
Những người lớn tuổi, ko có đầu thay đổi họ thường có tư tưởng hoài cổ, từ đó mà nảy ra cái suy nghĩ bảo thủ, cổ hũ, lạc hậu. Ngôn ngữ, chữ viết là do bởi chúng ta, những người trẻ chứ ko phải những người lớn tuổi ấy. Tôi để ý thấy dạo này có rất nhiều chương trình trên truyền hình, có những ông tai to sử dụng những từ ngữ rất chi là đao to, búa lớn "gìn giữ sự trong sáng của tiếng VIệt" và đả kích những câu nói, cách nói, từ ngữ của thế hệ trẻ(9x, teen) là làm xấu đi ngôn ngữ tiếng Việt. Tôi chẳng biết nó có giống với việc một số người hô hào sử dụng chữ viết truyền thống và chống lại cái mới như ở Chăm hay ko, nhưng tôi cho rằng, việc lúc nào cũng cố gắng gìn giữ, sử dụng cái cũ mà ko muốn cách tân, sáng tạo, thay đổi, tự nó đã là lạc hậu. 
Có muốn mình là người lạc hậu, cổ hũ hay ko ấy là chính do sự lựa chọn của các bạn. 
January 9 at 5:25pm · Like · 2 

Inra Jaka cảm ơn những nhận định hữu ích của Tào Lao, tuy nhiên, vấn đề ở đây nó có phạm vi rộng lớn hơn, nên mọi người mới đem ra thảo luận, mà đôi lúc nó nóng hơn chỉ do cách thảo luận có tính chỉ trích. thật ra cái ý niệm truyền thống rất mù mờ, mình thấy và mọi người vẫn đang muốn tìm thống nhất đó thôi, có điều chưa tìm ra cách nói và tiếng nói chung 
January 9 at 6:31pm · Like 

Đinh La Thăng theo tôi chúng ta học chữ chăm của chúng ta để giữ gìn truyền thống, văn hóa và lịch sử vì vậy nếu học mà ko đọc được chữ mà cha ông để lại trên sổ sách hay bia ký thì chúng ta học để làm gì hay chăng để tạo ra 1 nền văn hóa khác hơn. 
January 9 at 7:03pm · Like 

Can Quang Chữ Cham có dấu (BBS) bao hàm chữ Cham không dấu (được vài người cho là truyền thống), hay nói khác đi AT truyền thống cộng với vần dài thành AT BBS. Thì hai chữ này cùng tồn tại như chữ Việt có dấy thanh và không dấu thanh. Hai chữ AT này là một chỉ khác nhau chính tả, quy định kết hợp các takai akhar, có dấu ngắn dài và không dấu ngắn dài. HTKL 2006 tốn kém và đã ký biểu quyết 100%, rồi có thay được đâu. 13 trí thức Cham viết sách Akhar Thrah Cham thực trạng và giải pháp, năm 2011, rồi có thay được đâu vì hai thứ đó là một. Thay chữ Việt không dấu thanh vào nhà trường được thì HTKL 2006 thành công liền.Vote làm gì? Có ai rỗi hơi đi thăm dò xem ai ủng hộ tiếng Việt có dấu và không dấu không? Cái này hỏi Tào Lao mới được. 
January 10 at 1:25pm · Edited · Like 

Jathraoh Champa Tôi không đồng ý với quan điểm của anh Tào Lao. Người Chăm hiện nay không phải chỉ sống ở Việt Nam, họ đã sang sống ở nhiều nước khác nhau trên thế giới như Cambodia, Malaysia, Laos... Khi sống ở những nơi tách biệt như vậy thì ngôn ngữ sẽ nảy sinh nhiều từ đia phương. Những từ địa phương này sẽ tiếp tục gia tăng đến một lúc nào đó người Chăm ở những nước khác nhau sẽ không còn tiếng nói chung nữa. Họ không còn giao tiếp được với nhau nữa. Nhờ có ngôn ngữ truyền thống này sẽ giúp họ có được tiếng nói chung. Hiện nay chúng tôi, những người biết được tiếng Chăm truyền thồng, vẫn giao tiếp được bằng tiếng Chăm truyền thống với những người Chăm ở Malaysia, Cambodia... Đúng như anh Tào Lao nói, ngôn ngữ là sinh ngữ, sẽ tiếp tục thay đổi theo thời gian. Vấn đề ở đây là sự thay đổi của ngôn ngữ Chăm hiện tại và tương lai diễn ra theo các hướng khác nhau ở các nước khác nhau. Chính ngôn ngữ truyền thống sẽ giúp người Chăm hạn chế sự thay đổi của sinh ngữ theo thời gian, và nếu có sự thay đổi thì tiếng Chăm sẽ thay đổi theo cùng một chiều hướng, giúp họ có được tiếng nói chung. 
January 9 at 9:25pm · Edited · Like · 3 

Jathraoh Champa Nếu một ngày nào đó tiếng Chăm trở thành ngôn ngữ tách rời nhau ở các nước khác nhau, khi đó người Chăm ở các nước khác nhau không còn giao tiếp được với nhau nữa. Thảm họa này ngay cả Tiến sĩ ngôn ngữ Can Quang có thể gánh chịu trách nhiệm nổi không? 
January 9 at 8:49pm · Like · 2 

Jathraoh Champa Người Chăm ở Việt Nam vốn đã có tôn giáo khác biệt với người Chăm ở những nơi khác trên thế giới. Theo chữ viết của BBSSCC thì người Chăm ở Việt Nam sẽ có thứ chữ khác biệt với người Chăm ở các nước khác, điều này sẽ làm tăng khoảng cách giữa họ. Thật tệ hại. 
January 9 at 8:53pm · Like · 3 

Jathraoh Champa Tính đến nay, trên mục hỏi ý kiến trên, tôi thấy những người ủng hộ chữ viết truyền thống hầu hết đều là người sử dụng tiếng Chăm thông thạo. Còn những người ủng hộ chữ viết BBSSCC, tôi chưa thấy họ viết tiếng Chăm bao giờ. 
January 9 at 8:57pm · Like · 2 

Tào Lao Cám ơn Jathraoh Champa. ĐÚng là tôi có chút khu biệt, khi chỉ mang Chăm ở Việt Nam và Hoa Kỳ ra để làm căn bản cho suy nghĩ của mình. Điều này nếu mang ra cả với Mã Lai, Cambodge thì đúng là ko đúng chút nào. 
Có lần tôi nghe Trà Vija kể, lúc anh sang Cambodge và ở chung với cộng đồng Chăm tại đó. Họ(người Chăm ở Cambodge) sử dụng một loại ngôn ngữ mà ngay cả anh là người Chăm cũng ko hiểu được. Điều này cũng không lạ lùng khi người Chăm sở tại phải sống trong một môi trường xung quanh toàn là người Khmer, và họ buộc phải lai tạp, bị ảnh hưởng rất nhiều với ngôn ngữ Khmer. Thứ nữa, có thể tiếng Chăm mà họ đang sử dụng là tiếng Chăm mà được sử dụng cách đây mấy trăm năm, đó là tiếng Chăm cổ mà hiện nay ở tại Việt Nam hay nhiều nước trên thế giới họ không còn sử dụng. Cũng từ đó, tôi mới nghĩ, liệu người Chăm ở Cambodge họ có sử dụng chữ viết truyền thống hay chữ viết của BBSSCC mà chúng ta đang tranh luận? Hay họ toàn viết chữ Khmer, và nếu để trao đổi với bên ngoài họ sử dụng tiếng Anh? 
Và tôi cũng đang tự hỏi điều đó với cả những Quốc gia như Laos, Malaysia nữa. Nếu Jathraoh biết được thì cho tôi hay thì thực rất cám ơn. 
Thứ nữa, tôi muốn bàn đến một vấn đề rằng, cứ như người Chăm ở Cambodge hay người Chăm ở Laos họ nói tiếng Chăm(cứ tạm thời là cho tiếng Chăm của riêng họ) và họ cũng có một chữ viết riêng(tôi không tin chắc rằng họ sử dụng chữ Chăm truyền thống). Vậy lẽ nào chúng ta lại phải bỏ thời gian ra để thuyết phục họ sử dụng chữ Chăm truyền thống? Có thể có những người trước đây đã sử dụng chữ Chăm truyền thống, sau đó họ ra nước ngoài và chữ Chăm do BBSSCC đã tạo cho họ không ít rắc rối. Điều này có thể giống như những người Việt khi ra nước ngoài từ trước năm 1975, họ không biết những chữ như: Bao cấp, tem phiếu, giai cấp vô sản, đấu tranh giai cấp...vậy. Bời vì rằng, cái mới bao giờ cũng khó mà chấp nhận. Nhưng dần dà, cái gì xài hoài rồi sẽ đến lúc sử dụng thành quen. 
Tôi cũng không ngần ngại đưa ra quan điểm rằng, không phải không có chuyện nhân mượn chữ viết của người Chăm, nhưng lồng phía sau đó là chống lại người của BBSSCC và với ông Inra Sara. Với nhũng người này, chỉ cần bất cứ sản phẩm nào của Cộng Sản, họ đều không thừa nhận và dứt khoát phải dẹp nó. 
January 9 at 9:39pm · Like 

Can Quang Cháu có biết Cham Campuchia và Cham tây Ninh đang dùng chữ Viết gì không? Cháu nói đúng là có nhiều từ mới phát sinh, nhưng làm thêếnào để cho sự di chuyển ngôn ngữ đó chậm đi. Kết nối các cộng đồng ở những khu vực khác nhau như thế nào? Cháu có biết không? Vã lại kamuơn có biết sự khác giống nhau giữa Akhar Thrah BBS với "truyền thống" là gì? Cháu có biết là người Cham ở những nơi đó đã tách thành nhánh Cham Đông và Cham Tây (căn cứ vào ngôn ngữ của họ) không? Cái việc Cham sẽ mất là trách nhiệm của mọi người. Theo kiến thức của cei, cei đã nói nhiều rồi, bây giờ là chúng ta giử TIẾNG NÓI, có chữ viết phù hợp thì TIẾNG NÓI thay đổi ít. Cộng đồng các nơi eđ62u có chữ viết riêng để giử tiếng nói. Chúng ta đã biết điều đó và những điều cei đang nói và làm tại BBS là nhằm mục đích đó. Mô hình BBS sẽ có ở các nước có Cham sinh sống, Văn tự họ sẽ học do họ quyết định, mình áp đặc thì văn tự đó sẽ chết. Có văn tự ở từng khu vực Cham thì tiếng nói sẽ thay đổi chậm hơn và kết nối lại đễ hơn. Nhiệm vụ của từng khu vực Cham là có chữ viết để giử tiếng nói không di chuyển. Nếu không làm được việc này Cham VN sẽ mất. Những chỗ khác đã mất nhiều hơn Cham VN rồi. Cham mình đi không đúng hướng thì sẽ thành VN, Campuchia, Laos.... 
January 9 at 11:49pm · Like 

Can Quang Nhân TL hỏi Cam ở Campuchia viết chữ gì, CQ kể chuyện này cho nghe: năm 1993 Ô Tỷ có liên lạc và đem sách BBS tặng sở GD Tân Ninh để họ làm tài liệu dạy học tiếng Cham. Ngay tại buổi gặp mặt tại TN, khi lật các trang sách Tiếng Cham tứ đến 5 coi xong các bác Cham ở TN nhìn nhay rồi nói chúng tôi khôn biết chữ này, hiện nay chúng tôi đang dùng chữ Jawi dạy trong sang Mưgiik. Ông Tỷ đã khóc khi đem sách về lại Ninh Thuận. Năm 2002 CQ và Ts Phu Van Han có ghé thăm một lớp học dạy tiếng Cham bằng akhar Jawi tại Tây Ninh, thấy họ cũng rất cố gắng để ghi lại tiếng nói để không bị mất tiếng nói. Nghe nói nay vẫn còn tiếp tục. Chữ Cham Jawi đang dạy rộng rãi ở những vùng Cham tại Campuchia. Có một SV tiến sĩ ngôn ngữ học đang làm luân án vế Akhar Cham Jawi tạ Campuchia. Hơn năm rồi không gặp cô này nữa. Giư Akhar Thrah mà không chuẩ là một cách giết chết tiếng đó. Chữ Pháp cũng chẩn (năm 1694, Marty-Laveaux, 1863), Anh (những năm 1440s, Simlified spelling board, 1920), Hebrew (những năm 1900s, Rabin, 1973), và Cham (những 19980s). Chuẩn chữ Cham AT là góp phần cho nó trong sáng để tồn tại. Chữ Việt nếu không có thanh điệu thì có lẽ đã thay bằng tiếng Pháp hay Anh rồi. Cái này có lẽ gaăp nhau mới giải thích kỹ và hết ý được. Chuyên ngành ngữ dụng Mỹ rất mạnh, sau đó là Nga, Pháp quá chú trọng văn bản học nên không có nhà ngữ dụng học nào nỗi bậc, và tiêng pháp không phát triển bằng tiếng Anh. Tiếng Cham mình có cơ may sống, nếu Cham mình đi đúng hướng. Hiện nay mình đã là Yuơn 50% rồi. 
January 10 at 12:08am · Like 

Can Quang Hai loại AT này đều được tổ tiên Champa dùng rồi, không xung đoôt nhau, ai học chữ nào cũng được. TL nói nghe, người học chữ Việt có dấu, và chữ Việt không dấu có cần phải tranh nhau tôi đúng anh sai không, nói anh là phá hoại tiếng Việt, tôi là đúng? hai người đều giỏi. Không cần cải nữa cứ học đi. 
January 10 at 12:12am · Like 

Jathraoh Champa Hiện tại tụi cháu vẫn giao tiếp được với người Chăm ở Malaysia bằng hệ thống Latin của Viễn Đông Bác Cổ nếu họ biết hệ thống chữ Latin này. Còn Chăm Tây (Chăm ở Cambodia) vẫn giao tiếp được bình thường với Chăm Giữa (Chăm An Giang).Họ thích sử dụng hệ chữ Jawi. Một số người Chăm Đông (Chăm vùng Ninh Thuận, Bình Thuận) am hiểu tiếng Chăm như Inrasara vẫn giao tiếp bình thường bằng tiếng Chăm với những người Chăm ở Cambodia. Chăm ở Laos, Thailand thì xuất phát từ Chăm Cambodia nên nói như Chăm Cambodia. Mặc dù cháu không nghe được giọng nói của họ nhưng nhìn vào hệ thống phiên âm Latin, cháu hoàn toàn đọc được, hiểu được chữ viết Latin của họ.http://bangsacham.com/Dalikan.html 

Dalikan 
bangsacham.com 
Cham hasa bahsa kong Po ho berai derai, yaw nan chuak yerh derai mapiah (rasak) ... 
See More 
January 10 at 2:02am · Like 

Jathraoh Champa Đọc trang web Bangsacham.org trên ta thấy tiếng nói của họ cũng chưa có gì là xa lạ với chúng ta cả. Chúng ta hoàn toàn hiểu được nếu như biết ngôn ngữ truyền thống. Theo Inra Sara, Chăm Đông và Chăm Tây nói giống nhau tới 98% các từ vựng. Nhiệm vụ của chúng ta là giữ sao cho tiếng Chăm ít bị biến đổi ở các nước khác nhau. 
January 10 at 2:24am · Edited · Like 

Jathraoh Champa Theo cháu nguyên nhân chủ yếu mà người Chăm Đông, Chăm Tây, Chăm ở vùng khác không nói chuyện được với nhau: 1.Do giọng nói khác nhau. 2.Tiếng Chăm chưa thành thạo: Chăm Đông thì nói pha tiếng Việt, Chăm Tây lại pha tiếng Khmer và Malay, còn Chăm Giữa thì nói pha tiếng Việt và tiếng Malay. 
January 10 at 2:12am · Like 

Jathraoh Champa Còn chú Can Quang nói người Chăm tách làm hai nhánh Chăm Đông, Chăm Tây thì theo cháu chẳng qua là do khoảng cách về địa lý và vấn đề chính trị của các quốc gia mà thôi. Cháu thấy ngôn ngữ Chăm Đông và Chăm Tây chưa có gì là xa lạ cả. 
January 10 at 2:16am · Like 

Jathraoh Champa Còn về chuyện anh Tào Lao nói: "Tôi cũng không ngần ngại đưa ra quan điểm rằng, không phải không có chuyện nhân mượn chữ viết của người Chăm, nhưng lồng phía sau đó là chống lại người của BBSSCC và với ông Inra Sara. Với nhũng người này, chỉ cần bất cứ sản phẩm nào của Cộng Sản, họ đều không thừa nhận và dứt khoát phải dẹp nó." Chuyện này là có thật. Ai là người bày chuyện thì chúng ta rõ rồi. 
January 10 at 2:19am · Like 

Tào Lao Jathraoh Champa ơi! Tôi có vài điều thắc mắc: 
1- Bạn nói Chăm Đông và Chăm Tây, Chăm Đông có phải là người Chăm ở VN, và Chăm Tây có phải là Chăm Cambodge? 
2- Tôi ko rành tiếng Chăm lắm, nên tôi muốn hỏi cho biết là, Chăm Đông và Chăm Tây có phải họ đều sử dụng chữ Chăm truyền thống? 
January 10 at 2:49am · Like 

Jathraoh Champa 1. Đúng rồi. Chăm Đông là Chăm ở Việt Nam vùng Ninh Thuận- Bình Thuận, Chăm Tây là Chăm Cambodge (Cambodia), còn Chăm Giữa là Chăm Châu Đốc, An Giang. 2.Chăm Đông sử dụng chữ truyền thống Akhar Thrah, Chăm Tây và Chăm Giữa sử dụng hệ chữ Jawi (chữ cái Arab). Nhưng tiếng Chăm vẫn là tiếng Chăm. Người Chăm vẫn giao tiếp được với nhau nếu họ thông thạo tiếng mẹ đẻ. 
January 10 at 3:21am · Edited · Like 

Tào Lao Cám ơn Jathraoh Champa đã cho biết, cho tôi hỏi thêm những người CHăm Tây, khi họ đọc 1 văn bản bằng chữ Chăm truyền thống, họ có hiểu ko? 
January 10 at 3:01am · Like 

Jathraoh Champa Một số người Chăm Tây đọc được Akhar Thrah nhưng đa phần họ không đọc được vì họ sử dụng hệ chữ JAWI mà. 
January 10 at 3:06am · Like 

Tào Lao Cám ơn Jathraoh Champa 
January 10 at 3:07am · Like 

Ndalin Dhar Wa Can Quang cứ hay nói tiếng Chăm truyền thống như tiếng Việt ko dấu, con thật sự ko đồng ý.Âm bằng hay trắc của tiếng Chăm phụ thuộc vào langlikuk mà chứ có phải do balau đâu. 
January 10 at 3:15am · Like 

Can Quang Cái này cháu vào đọc Phần ngôn ngữ trong CPK.info, rối đọc sapcham.blogspots.com sẽ hiểu. cei đã nói kỹ ở cms trên, tại sao HTKL thất bại. không nên lập lại thông tin đã quá cũ. Những chuyện này ông bà ta đã bàn trong 12 năm(1978-1990), nay lại bàn nũa tốt thôi. 
January 10 at 2:25pm · Edited · Like 

Can Quang Cháu Ndalin D. song yut raneh, ở trong này: "sự tương ứng giữa AT Cham chuẩn (có takai akhar katut atah) và AT "truyền thống" (không dấu ngắn dài) giống như sự tương ứng giữa chữ Việt có dấu thanh và chữ Việt không dấu thanh". Hai loại chư Cham AT trên khác nhau do có Takai Akhar phân biệt ngắn dài, hai loại chữ Việt trên khác nhau do phân biệt thanh điệu. Hoàn toàn tốt, học chữ nào cũng OK. Ví dụ: rik và riik (khác nhau i và ii) đọc khác và có nghĩa khác nhau. Tương tự: jak/ jaak, mok/mook/mog. trong sapcham.blogspots nói rất kỹ, nếu có gì cháu có thể trao đổi lại. Kajap karô. 
January 10 at 2:34pm · Like 

Can Quang CQ đang học chữ Rumi, có phải tên đầy đủ là Tulisan Rumi? có gì khác nhau giữa âm vị Rumi và âm vị Cham truyền thống? mong các trí thức Cham trẻ giúp cho. 
January 10 at 2:37pm · Like 

Mohd Mansour Halim Người Chăm ở phần phía nam Việt Nam ( An giang, Tây Ninh, Đồng Nai, Sài gòn...) và người Chăm ở Campuchia, Malay, Lào nói giống nhau khoảng 95%. Thuật ngữ Chăm giữa thiết nghĩ ko thể chấp nhận. vì Chăm Châu đốc, Tây ninh...ko phải là lớp Chăm độn ở giữa Chăm Đông và Chăm Tây. Họ có thể giao tiếp thoải mái khi tiếp xúc với Chăm Campuchia, Malay. Nhưng ngược lại sẽ khó hơn ( thậm chí ko hiểu) nếu họ nói chuyện vs 1 người Chăm Đông, cũng giống như trường hợp Chăm Campuchia tiếp xúc vs Chăm Đông vậy. Họ đều sử dụng chữ Jawi Chăm. Hệ thống chữ này dùng để ghi sát âm và giọng của họ. Hoàn toàn ko dựa theo hệ thống chính tả của Akhar thrah... hệ thống chính tả của Jawi ở Việt Nam và Campuchia đang dần đi vào thống nhất và ổn định. Dù biết Akhar thrah là chữ truyền thống Chăm. Nhưng có lẽ Chăm Tây sẽ ko chấp nhận để đưa vào các thánh đường để giảng dạy thay cho chữ Jawi. chỉ có 1 số trong cộng đồng họ tìm hiểu và học thêm thì mới có thể biết đôi chút về akhar thrah 
January 10 at 3:01pm · Like · 2 

Mohd Mansour Halim Và chữ Jawi Chăm ko phải là các chữ cái Arab đơn thuần...mà người Chăm đã dựa vào các chữ cái Arab biến thể nó và thêm bớt để có thể ghi âm đc tiếng Chăm, đó là chữ Jawi 
January 10 at 3:04pm · Like 

Can Quang Trả lời ND: Paak (bốn) jaak (giạ), likuuk (sau), bbuuk (tóc) được dùng có baluw trong Ngôn ngữ và chữ viết Cham trong quá trình lịch sử (P ô Dharma, 2006, tr.9). Ông còn cho rằng baluw dùng cho âm trầm (dài), khi âm tr&