Văn hóa Champa

Văn Hiến -Văn h3a trang phục Chăm thể hiện qua cc hiện vật được trưng by ở Bảo tᠠng điu khắc Chăm rất đa dạng phong ph. T꺹y theo nghề nghiệp, trong sinh họat hng ngy, trong h࠴n lễ, trong cc lễ hội cũng như theo lứa tuổi, giới tnh… m᭠ trang phục được may theo những phong cch khc nhau. Nhᡬn từ đặc điểm giới tnh, c thể nhận thấy nếu như phụ nữ Chăm th� qung khăn mu trắng, vࠡy ở trong, o ở ngoi, cᠳ khăn mu đỏ đnh ở tay phải vୠ bn hng, b괪n tay tri c đ᳭nh tua mu đỏ. Đn ࠴ng dn tộc Chăm lại mặc q...

Nằm ở địa thế cao nhất thuộc thnh phố Tuy Ha, tỉnh Ph಺ Yn. Thp Chăm – tꡪn người dn bản địa nơi đy thường gọi l⢠ Thp Nhạn. Ta thᲡp độc đo ny được tọa lạc trᠪn đỉnh ni Nhạn l một trong những địa danh được nhiều du khꠡch lần đầu đến với thnh phố biển khng thể bỏ qua. Thഡp Nhạn nổi bật trn ni Nhạn, khu vực cao nhất ở TP Tuy H꺲a Được Bộ Văn ha Thng tin (nay l㴠 Bộ VHTTDL) cng nhận l Di t䠭ch kiến trc - nghệ thuật cấp Quốc gia ngy 16/11/1988. Với kiến tr꠺c độc đo, Thp Nhạn lᡠ một trong những ngi thp v䡠...

Người Việt trong quá trình mở rộng lãnh thổ và tiến về phương Nam, đã từng bước thay thế người Chăm trở thành chủ nhân của dải đất duyên hải miền Trung ngày nay.   Trong quá trình đó, người Việt đã tiếp nhận và nối tiếp các mối quan hệ thương mại, duy trì các thương cảng và phát triển nên hải thương vốn có từ thời Vương quốc Champa. Từ đó dẫn đến sự chuyển hóa từ thương cảng Chăm sang thương cảng Việt mà điển hình là thương cảng Thi Nại – Nước Mặn (Bình Định). Vijaya từ thế kỷ XI đến cuối thế kỷ...

Tượng vũ nữ Chămpa Ở mỗi dân tộc, mỗi đất nước đều có bề dày lịch sử và bề rộng của không gian xã hội. Cũng vậy, cư dân Chăm đã có một vương quốc với một nền văn minh cổ đại. Lớp bụi hàng trăm năm của thời gian vẫn không xoá nhoà hình ảnh của vương quốc Chămpa cổ, vốn là một hiện tượng lịch sử văn hoá độc đáo. Bởi lẽ đến nay, những công trình kiến trúc, điêu khắc cổ và kể cả nghề luyện kim đã để lại rất nhiều hiện vật tiêu biểu cho thời kỳ hưng thịnh của cư dân Chăm.     Nghệ thuật điêu khắc Chă...

Lòng tong là loại cá con, nhỏ như cá cơm ở biển. Khi mùa mưa về, sông suối ao hồ kênh mương đều đầy nước. Người Chăm ở Bình Thuận lại rủ nhau đi bắt cá lòng tong về làm mắm, vừa có thể làm thức ăn dự trữ, vừa có thể đem bán tăng thu nhập cho gia đình. Cá lòng tong sau khi được bắt về, đầu tiên người ta nặn bóp cho hết những chất bẩn trong bụng cá, rồi rửa sạch. Sau đó bỏ vào chum ủ muối với một nắm cơm nguội hay nắm gạo rang giã thành bột và trộn lẫn với nhau. Phía trên phủ kín một lớp lá chù...

  Dệt vải là nghề thủ công truyền thống có từ lâu đời của người K’ho Lâm Đồng. Nghề dệt không những cung cấp sản phẩm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hàng ngày, góp phần nâng cao nguồn thu nhập gia đình và bảo tồn được bản sắc văn hoá độc đáo của dân tộc mình. Thông qua tấm vải dệt, người phụ nữ K’ho đã gửi gắm tâm hồn, tình cảm cũng như sự cảm nhận về thế giới tự nhiên, con người qua những hoa văn sinh động. Đó là những vật dụng gần gũi, thân thương gắn bó trong đời sống sinh hoạt hằng ngày. Nguyên...

Tác phẩm đoạt giải BT- Kết quả cuộc thi ảnh kỹ thuật số quốc tế tại Budapest (Hungary) do Liên đoàn Nhiếp ảnh nghệ thuật thế giới (FIAP) bảo trợ vừa được công bố. Cuộc thi thu hút 543 tác giả của 49 quốc gia tham dự, với 5.009 ảnh cho 3 thể loại ảnh màu, ảnh đen trắng và thể nghiệm. Từ ngày 30/10 - 13/11/2011 hội đồng giám khảo gồm các thành viên FIAP đã tiến hành chấm, chọn ảnh để trưng bày triển lãm, và trao giải thưởng cho các tác phẩm xuất sắc. Tại cuộc thi này, các nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt N...

Sáng ngày 22.3, đoàn cán bộ nghiên cứu của Viện Khảo cổ học Việt Nam cùng Trung tâm Quản lý di sản văn hóa Đà Nẵng đã tổ chức buổi báo cáo tổng kết việc điều tra, khảo sát di sản khảo cổ học tại địa bàn thành phố Đà Nẵng.   Đây là đợt điều tra khảo sát tổng thể khảo cổ học trên địa bàn Đà Nẵng kéo dài từ 12.3.2011 đến 21.3.2012, qua đó để xác định giá trị của từng loại hình di sản văn hóa, nhằm bảo tồn di sản văn hóa, đồng thời phục vụ việc giải phóng mặt bằng, xây dựng các dự án du lịch, cũng n...

Một "thế giới" nhỏ bé người Chăm ở An Giang đã có mấy trăm năm tồn tại. Cộng đồng cư dân này sống rải rác ở huyện Châu Phú, An Phú và thị xã Tân Châu. Họ sống hòa đồng với những dân tộc khác, nhưng vẫn giữ gìn một bản sắc rất riêng. Nhờ vào ý thức cội nguồn sâu thẳm, cùng với giáo luật làm nền tảng, những cộng đồng Chăm tại đây thực sự là một "thế giới" đầy bí ẩn. Bài 1: Bí ẩn những “thế giới” bé nhỏ Trên đường từ Tân Châu sang Châu Đốc, trước khúc quanh dẫn lên chiếc cầu sắt bắt ngang con kinh ...

Tấm bia đ xanh to lớn cho thấy sự sng lập ra vương quốc Chăm Pa cũng như vai trᡲ của văn minh Ấn Độ tại vương quốc ny. Bia V Cạnh hiện được lưu giữ ở Bảo tൠng Lịch sử Việt Nam. Tấm bia đ đ mᣲn minh văn Nh nghin cứu Phડp H.Parmetier khng bằng lng với việc ghi địa danh của tấm bia n䲠y một cch sơ si. Chᠭnh v thế, ng đ촣 tm đến tận Khnh H졲a để xc minh cụ thể địa điểm trn: “Người ta chỉ n᪳i chung chung l bia V Cạnh với bൠi minh văn nổi tiếng tm thấy ở pha nam ngọn đồi nhỏ của người Chăm cổ. Nếu n쭳i ch...

Mẹ xứ sở Po Inư Nưgar trong tm thức người Chăm HOI QUẢNG T‭n ngưỡng thờ Mẫu l gi trị văn hࡳa tinh thần cao đẹp của dn tộc Việt Nam. Từ khi đất nước đổi mới đến nay, tn ngưỡng d⭢n gian ni chung v thờ Mẫu n㠳i ring đ được phục hồi ở người Việt v꣠ cc dn tộc thiểu số khᢡc. Điều đ gp phần l㳠m cho bộ mặt văn ha nước nh th㠪m phong ph: v sống động. Nữ thần Po Inư Nưgar của người Chăm Nữ thần Po Inư Nưgar lࠠ biểu tượng linh thing nhất của người Chăm về Mẹ. Ngy nay cꠡc huyền thoại, truyề...

Sử liệu chp rằng, cc ng顴i thp Chm được xᠢy dựng bắt đầu từ thế kỷ VII v chấm dứt vo thế kỷ XIII. Đầu thế kỷ XXI, c࠳ lẽ sử liệu lại phải chp thm rằng, “ở Quảng Nam, đang c骳 một người nung gạch Chăm, xy thp Ch⡠m. Một mnh ng x촢y nn 2 ta th겡p”. Thp xy xong, ᢴng vẫn cn… ngho. Nghe d⨢n gian đồn thổi việc lm v mơ ước “c࠵i trn” của ng Chỉnh đ괣 lu nhưng phải đến tận đầu thng 11 năm nay, sau khi đ⡭ch thn ng Ngⴴ Văn Hng – Gim đốc Sở KH-CN Quảng Nam – dường như kh顴ng thể chờ đợi lu thm, đ⪣ k văn bản giấy...

...

Du lịch văn ho Chăm Những điệu ma truyền thống do thiếu nữ Chăm duyẪn dng biểu diễn lm say lᠲng người thưởng ngoạn. Ninh Thuận- vng đất giu truyền thống văn ho頡 dn tộc Chăm đang mở lng mời gọi du khⲡch gần xa. Thăm th lng xꠣ: (NTO)Ninh Thuận l vng đất duy nhất trong cả nước c cộng đồng d鳢n tộc Chăm gần 70.000 người sinh sống ở 22 lng cn giữ được bản sắc văn hoಡ độc đo. Đời sống tm linh của cư dᢢn địa phương gắn liền với đền thp, lễ hội dn gian, lᢠng nghề truyền thống, tập qun sinh hoạt lng xᠣ. ...

Nhạc cụ truyền thống của dn tộc Chăm Nhạc cụ l th⠠nh tố quan trọng để tạo nn phần hồn lễ hội Chăm. Nhạc cụ Chăm khng chỉ l괠 sản phẩm vật chất đơn thuần m cn lಠ phương tiện biểu diễn nghệ thuật mang lại biểu cảm thẩm mỹ trong đời sống tm linh. Phải ni lễ hội Chăm lⳠ nơi bảo tồn, lưu giữ nhạc cụ Chăm. Hầu hết cc loại nhạc cụ Chăm nhằm mục đch để phục vụ cho lễ hội. Nhạc cụ Chăm sử dụng trong lễ hội bao gồm: Đ᭠n Kanhi,trống Ghinăng, Paranưng, k(n Saranai, Hagar (trống nhỏ), Ching, Asăng (t v깠), Tăn...

(baobinhdinh.com) Thi Lại hay Thị Nại trn vng biển Quy Nhơn xuất hiện từ thế kỷ X đến XV. Người Champa đ깣 hnh thnh n젪n một thương cảng kh sầm uất ở vng nṠy. Năm 1987, một cuộc khảo st tại vng ngoại vi Quy Nhơn đṣ tm thấy dấu tch th쭠nh Thi Nại cổ – một ta thnh trong lịch sử c⠳ vai tr to lớn trong việc giao thương giữa Champa với bn ngo⪠i. Thnh Thị Nại cổ đng vai trೲ vừa l qun cảng (phࢲng thủ về qun sự) vừa l thương cảng (trao đổi thương mại). Khi vai tr⠲ qun cảng khng cⴲn nữa, người Champa đ xy ...

C?ng ??ng h

Năm nay, lễ hội Thp B diễn ra từ ngᠠy ngy 10 đến 13-4 (tức từ ngy 20 đến 23-3 ࠢm lịch) v sng ngࡠy 21-4 lễ hội đ chnh thức khai mạc. Lễ hội Th㭡p B l lễ hội cấp quốc gia duy nhất trࠪn địa bn tỉnh Khnh Hࡲa, được tổ chức hng năm nhằm tế B Thiࠪn Y Thnh Mẫu. Lễ tế diễn ra với nhiều nghi thức như lễ mộc dục (tắm tượng), tế chnh, thứ lễ, tᡴn vương, ma bng… Ngo고i ra, cn c nhiều hoạt động mang tⳭnh hội nhằm phục vụ khch hnh hương như thi lấy nước dᠢng Mẫu, thi kết hoa dng Mẫu… v c⠡c tr chơi dn gian. Tr...

NHẬN DIỆN KIẾN THỨC PHỒN THỰCỞ VIỆT NAM V VNG ĐٔNG NAM Ho`ng Xun Phương Khi nghệ thuật phồn thực được thể hiện bởi cc bầu v⡺ căng sữa th kiến trc phồn thực bắt đầu từ c캡c g nổi l trung t⠢m của thủ tục thờ Mẹ đất, pht triển thnh cᠡc g thp, đền th⡡p, cha thp. Kiến tr顺c phồn thực v kiến trc nhຠ thuyền với cc kiểu nh sᠠn hay tu thuyền chạm khắc hnh rồng lଠ hai dng nghệ thuật kiến trc truyền thống của Việt Nam v⺠ Đng Nam cho đến ng䁠y nay. Căn bản của tn ngưỡng phồn thực l tục thờ đất L�m ra nhiều l...

ĐI MUA CHỒNGTrn phố nọ vừa mở một tiệm "Bn Chồng", nơi chị em phụ nữ cꡳ thể chọn mua cho mnh một người đn 젴ng.Ngay lối ra vo cửa hng c࠳ treo một bảng nội quy với nội dung sau đy:1. Bạn chỉ c thể vⳠo cửa hng 1 lần duy nhất.2. Cửa hng c࠳ 6 tầng, cng ln cao thબ hng cng chất lượng.3. Bạn c࠳ thể chọn bất cứ người đn ng nഠo trn tầng bất kỳ hoặc leo ln tầng cao hơn.4. Chỉ được phꪩp chọn từ tầng dưới ln, khng cho ph괩p leo trở xuống để chọn lại.Một chị nọ sau khi dừng chn trước tấm bảng ngay lối vo cửa h...

L? RIJA NAGAR ??U N?M: H??NG V? C?I NGU?N V

NGHỀ LM NHẪN MATA CỦA NGƯỜI CHURU Ở LNG HAWAI – LM ĐỒNG Sakaya(Bi đăng trn tạp chભ Văn ho Nghệ Thuật, Bộ Văn ho- Thᡴng tin, số 330, 12/2011, tr.73-75)Tm tắt㠠 Bằng tư liệu điền d#, khảo st tại thực địa, nội dung bi viết nᠠy trnh by về quy tr젬nh lm nhẫn bạc của người Churu ở Lm Đồng bao gồm giai đoạn tࢬm nguyn liệu, đc khu꺴n, nấu bạc, gia cng, trang tr chiếc nhẫn….䭠Nghề n y c lin quan đến nghề kim ho㪠n của Champa một thời nổi tiếng đ bị biến mất nhưng hm nay c㴲n st lạ...

Ngh? thu?t m

Cham Pangdurangga – ngang bướng, đau khổ, kiu hnh v꣠ đầy bất an Văn ha Champa l văn h㠳a đa vui Chịu chơi cả trong đau khổ. Inrasara, Lễ Tẩy trần thng Tư, 2002 顠

Đồng Dương k sự TTCT - “Theo cng bố năm 1901 của L. Finot, đ� pht hiện ở Đồng Dương 229 hiện vật, trong đ cᳳ pho tượng Phật bằng đồng nổi tiếng cao hơn 1m - một trong những tượng Phật cổ nhất v vo loại đẹp nhất ở Đ࠴ng Nam . Một năm sau, năm 1902, nh` khảo cổ học người Php H. Partmentier đ tiến hᣠnh khai quật Đồng Dương, pht hiện quần thể kiến trc lớn vẠo loại bậc nhất v cũng độc đo nhất của Champa vࡠ Đng Nam ...”. Phần trước của th䁡p Sng năm 2006 khi dn lᢠng chưa trồng cy lấy gỗ trong khu...

A. Gi?i thi?u chung : NCPalei Cuak (Th

”Trng puh”, một từ lai căng độc đo, được ghꡩp lại từ một từ tiếng Việt (trng) v một từ tiếng Chăm (puh) nghĩa lꠠ rẫy; xuất hiện gần đy, gắn với một biến cố mang tnh ch⭭nh trị, xảy ra tại cc ngi lᴠng người Chăm. Đ l việc thu hồi v㠠 đền b đất đai, do Nh nước quy hoạch. Người ta kh頴ng lạ g với những từ lai căng được ghp th쩠nh từ hai ngn ngữ theo kiểu ny, v䠬 n khng hiếm, do sự mai một của tiếng mẹ đẻ. Tuy nhi㴪n, người ta phải đặt một dấu hỏi đồ sộ về từ “trng puh”, do hm nghĩa khꠡc lạ của n. Lẽ ra, ...

...

X??ng d?t th? c?mTheo L

...

Những điệu ma truyền thống do thiếu nữ Chăm duyn dꪡng biểu diễn lm say lng người thưởng ngoạn. Ninh Thuận- vಹng đất giu truyền thống văn ho dࡢn tộc Chăm đang mở lng mời gọi du khch gần xa. Thăm th⡺ lng x: (NTO) Ninh Thuận l࣠ vng đất duy nhất trong cả nước c cộng đồng d鳢n tộc Chăm gần 70.000 người sinh sống ở 22 lng cn giữ được bản sắc văn hoಡ độc đo. Đời sống tm linh của cư dᢢn địa phương gắn liền với đền thp, lễ hội dn gian, lᢠng nghề truyền thống, tập qun sinh hoạt lng xᠣ. Về Ninh Thuận, du lị...

Mn ăn bốn ma của d㹢n tộc Chăm Đo thị Thanh Tuyền Mn ăn dೢn d của người Việt Nam rất nhiều, những mn ăn đặc trưng cho v㳹ng miền thường gắn với giọng ni cũng đặc trưng của vng miền đ㹳. Tỉ như người miền Nam c mn ba kh㳭a, người Huế c cơm Hến, người Bắc ăn mắm t㠴m, người Trung ăn mắm ruốc, người Nam c mắm thi …. Ri㡪ng việc cc loại rau ghp v᩠o mn ăn cũng lm n㠪n những cu chuyện đặc trưng cho kh hậu, thổ nhưỡng từng v⭹ng miền đất v cả sự pht triển lịch sử, văn chương từ đࡳ hnh thnh n젪n những cu ca dao,...

L? H?I ?N M?NG L

...