Videos
Chế Lan Viên tên thật là Phan Ngọc Hoan, sinh năm 1920 - mất năm 1989, quê ở Quy Nhơn.
Chiến Tượng (Chế Lan Viên)
Chim câm tiếng, nắng chiều không dám động,
Lá vàng kia sợ hãi cũng thôi rơi
Làn suối trắng nghẹn lời trong ngàn rộng
Bên hàng cây kinh khủng bặt hơi cười.
Trên thảm lá máu chim muông loang lổ,
Tiếng ai đi rung động cả ngàn sâu?
Hay im lặng chuyển mình trên màu đỏ?
Hay rừng xanh lăn nhẹ khối u sầu?
Giữa ngàn rậm, muôn cây chen lá thẳm
Voi Chàm đi lẳng lặng, dáng uy linh
Cũng rung chuyển, dưới chân ngài, rừng núi thẳm.
Dưới chân ngài rên rỉ lá vàng, xanh
Ngài lặng đi mắt mờ sau màn lệ
Nỗi lo sầu mong nhớ quấn theo chân,
Trên lưng già, chiếc bánh không vắng vẻ,
Phô tàn xanh tua đỏ ánh châu trong.
Bên sông vắng voi Chàm thôi cất bư¬ớc
Để trôi theo sóng đến trời xa
Đến trời xa, nơi gió vàng tha thướt
Bên lâu đài lặng ngủ dưới sương mờ.
Đến trời xa, nơi chiều kia, chiến tư¬ợng
Nặng nề đi theo tiếng trống thu không.
Lúc trong tối, cờ đào dần lặng rụng
Lúc sông chiều, phơn phớt áng sương hồng!
Nơi một sáng Đồ Bàn vang tiếng hát
Muôn binh Chàm thắng trận giở quân về
Đàn chiến tượng, trong hương trầm man mác
Cùng oai hùng, lặng lẽ, nặng nề đi
Nơi, một tối, máu gào vang chiến địa
Nơi, loa vang, ngựa hí với đầu rơi
Bầy voi Chàm hung hăng như sóng bể
Hung hăng theo ánh lửa của dân Hời.
Nơi, ôi những nơi, từ xưa kia, rực rỡ
Những lâu đài, thành quách, với cung đền!
Nơi ngựa hí xương rền vang trong gió
Nơi vang lừng tiếng hát vạn dân chiêm!
Nh¬ững cảnh ấy thoáng về bên chiến tượng
Khiến voi Chàm hồi hộp lặng nhìn ngây
Tiếng sông réo vang lừng trong nắng rụng
Mà tưởng như dĩ vãng đến gần đây.
Ngài vội bư¬ớc trong giòng sâu đón lấy
Những ngày xưa theo nước cuộn trôi về
Nhưng nước chảy, mơ tan, Ngài bổng thấy
Cả không gian nhuần đ¬ượm vẻ sầu bi!
Chiến t¬ượng bỗng gầm vang trong gió rét
Để dư âm rung chuyển cả ngàn xanh.
Trong không trung tưởng vừa vang tiếng sét
Và muôn tinh cầu toang vỡ dưới trời thanh.
.....................
Cõi Ta
Ôi bát ngát mênh mông như Âm giới,
Đây cõi ta rộng rãi đến vô biên!
Nơi an táng khổ đau trong huyệt tối
Nơi sinh sôi, nẩy nở những mầm điên
Nhưng cũng là nơi ai ôi bé nhỏ,
Nơi khó dò, khó biết, khó suy tường,
Nơi, cùng nhau, trước khi về đáy mộ,
Xác hồ ta đã chia rẽ đôi đường.
Ta đứng trước cõi Ta khôn hiểu thấu
Như không sao hiểu được nghĩa thời gian!
Mắt bừng nóng tự nhiên trào vụt máu
Hầu câm khô toang vỡ dưới lời than!
Ôi biết làm sao cho ta thoát khỏi
Ngoài cõi Ta ngập chìm trong bóng tối?
Cho linh hồn vụt đến xứ Trăng Mây
Cho ta là không phải của ta đây
Mà sáp nhập vào tuổi tên cây cỏ!
Ôi! Mơ Mộng dìm ta trong suối khổ.
-----------------------------------------------
Đám Ma
Dưới hàng tre cao gieo làn bóng mảnh
Ánh đuốc mờ nhợt nhạt lạnh lùng soi
Chiếc hòm con êm đi trong sương lạnh
Người mẹ già nức nở lên đôi hồi.
Ta lặng lẽ nhìn muôn sao tự hỏi:
Mảnh hồn ta tiêu diệt tự bao giờ?
Mà trong chiếc hòm con kia u tối,
Có phải chăng thi thể của người ta?
Văng vẳng nghe trong không giới bao la
Một vì sao êm gieo lời đáp lại!
-------------------------------------------------
Đầu Mênh Mang
Biết làm sao tìm ra thanh kiếm sắc
Để cắt phăng làn cổ của ta đi?
Đã tràn trề, chứa chan bao tội ác
Đỉnh sọ này lưu lại để làm chi?
Chực ngăn giùm đừng cho nguồn máu vọt
Khí tanh hôi ghê tởm cả muôn người!
Đừng nêu cao đầu lên cho những giọt
Não bùn nhơ lầy lụa cả hoa tươi.
Lắp cho ta lấy những thành sọ trắng
Một khối đầu bát ngát tựa không gian
Cho ta chứa lấy một trời im lặng
Cho ta mang lấy muôn vạn linh hồn
Cho ta đựng cả một bầu sao rụng
Cả một nguồn trăng sáng cả muôn hương
Cho sọ ta no nê bao ý mộng
Cho hả hê, ngây ngất rượu đau thương!
.......
Categories:
Văn hóa Champa